Αρχέλαος – 5ος αιώνας π.Χ.

Προσωκρατικός φιλόσοφος, γνωστός σαν μαθητής του Αναξαγόρα και δάσκαλος του Σωκράτη. Μ’ αυτό το ρόλο ο Αρχέλαος παρουσιάστηκε από τη δοξογραφική παράδοση σαν ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην ιωνική φυσική και την αττική ανθρωπολογία. Ήταν διαδεδομένη η αντίληψη πως ο Αρχέλαος μετέφερε πρώτος στην Αθήνα την ιωνική φυσική, ότι ήταν ο τελευταίος φυσικός και μαζί ο πρώτος που ασχολήθηκε με ηθικά προβλήματα καθώς και ότι διετέλεσε δάσκαλος του Σωκράτη. Ο Αρχέλαος επεξεργάστηκε το φυσικό σύστημα του Αναξαγόρα, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στο ζήτημα της γένεσης του κόσμου και της ζωής. Όλος ο κόσμος, κατά τον Αρχέλαο, ξεκίνησε από μια αρχέγονη ύλη, ανάμικτη και συμπαγή υλική μάζα, που ένα μέρος της ήταν σύμφυτο με τον νου. Ο νους, δηλαδή, δεν θεωρείται εδώ, όπως στον Αναξαγόρα, μη επιδεκτικός ανάμιξης και καθαρός. Επιπλέον, ενώ ο Αναξαγόρας σκέφθηκε τον ννου ως την αρχική κινητήρια δύναμη.