ERASMUS+ KA1 - Επίσκεψη στο Bielefeld της Γερμανίας
Στις αρχές του σχολικού έτους 2016-2017 (συγκεκριμένα την εβδομάδα από 24/10/16 έως 28/10/16) και στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ KA1, με τίτλο TheVirtualSchool, Δημιουργώντας το ιδανικό ευρωπαϊκό σχολείο, μια ομάδα καθηγητών του 1ου Γυμνασίου Κέρκυρας επισκέφθηκε το HeepenRealschuleστο Bielefeld της Γερμανίας.
Στόχος του προγράμματος ήταν η ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με διάφορα θέματα όπως:
i. Διαχείριση και οργάνωση σχολικής μονάδας,
ii. Μέθοδοι διδασκαλίας με επίκεντρο τους τρόπους διαχείρισης της σχολικής βίας/εκφοβισμού,
iii. Η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου
iv. Η θέσπιση κανόνων σχετικά με τη σωστή χρήση της τεχνολογίας και της επικοινωνίας.
Ένας άλλος στόχος μας ήταν να παρατηρήσουμε και να καταγράψουμε τις υποδομές του σχολείου: αίθουσες διδασκαλίας, εργαστήρια και άλλους βοηθητικούς χώρους.
Στην επίσκεψη συμμετείχαμε πέντε (5) εκπαιδευτικοί μόνιμοι, με οργανική θέση στο 1ο Γυμνάσιο Κέρκυρας, των παρακάτω ειδικοτήτων: ΠΕ17 Τεχνολόγου, ΠΕ10 Κοινωνιολόγου, ΠΕ02 Φιλολόγων, όλοι γνώστες της Αγγλικής γλώσσας και πιστοποιημένοι σε ΤΠΕ Α’ επιπέδου, με αρκετά χρόνια προϋπηρεσίας. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε μέλη της παιδαγωγικής ομάδας του προηγούμενου προγράμματος COMENIUS. Ο ένας εκ των συμμετεχόντων είναι υποδιευθυντής του σχολείου, γνώστης της διοίκησης, ώστε να μπορεί να συνομιλήσει επί συγκεκριμένων θεμάτων με τους ομολόγους του στο άλλο σχολείο.
Υπεύθυνοι για την επιλογή των συμμετεχόντων, την οργάνωση της μετάβασης και την παροχή κάθε είδους βοήθειας ήταν η Διευθύντρια του σχολείου μας και ο καθηγητής Πληροφορικής του σχολείου μας κος Κεφαλλωνίτης Γιώργος.
Αρκετό καιρό πριν την επίσκεψή μας στο Bielefeldτης Γερμανίας, δημιουργήθηκε ομάδα εργασίας των εκπαιδευτικών (Ο.Ε.) που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Η Ο.Ε. σύμφωνα με τους στόχους του προγράμματος (Ευρωπαϊκός προσανατολισμός, διαπολιτισμικότητα, διερεύνηση καινοτόμων μεθόδων μάθησης –εκπαίδευσης, υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση, αντιμετώπιση προβλημάτων σχολικής βίας και εκφοβισμού, αντιμετώπιση φαινομένου μαθητικής διαρροής κ.α.) προέβη στις εξής ενέργειες:
i. Μελέτησε τη δομή και το οργανόγραμμα του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας υποδοχής (Γερμανίας), μέσα από πηγές πληροφόρησης (άρθρα, βιβλιογραφία) και το διαδίκτυο, προκειμένου να είναι σε θέση να κατανοήσει τις δομικές διαφορές των εκπαιδευτικών συστημάτων των δύο χωρών στο σύντομο διάστημα της επίσκεψής της.
ii. Σχεδίασε φόρμες ερωτηματολογίων σε ηλεκτρονική μορφή (GoogleForms), οι οποίες ομαδοποιήθηκαν κατά θεματικές κατηγορίες ανάλογα με τους στόχους του προηγούμενου προγράμματος, οι οποίες και τελικά υποβλήθηκαν στους συναδέλφους του σχολείου υποδοχής
iii. Διερεύνησε τους τρόπους καταγραφής του προσφερόμενου εκπαιδευτικού υλικού μετά από συνεννόηση με το σχολείο υποδοχής και συμφώνησε στη χρήση ψηφιακού εξοπλισμού για τη λήψη φωτογραφικού υλικού, βίντεο και μαγνητοφωνημένων συνεντεύξεων των συνάδελφων εκπαιδευτικών και τέλος
iv. Συμφώνησε τους τρόπους επικοινωνίας με το σχολείο υποδοχής (email, Facebook).
Οι προπαρασκευαστικές δραστηριότητες της Ο.Ε. έλαβαν μέρος μέσα στο σχολείο. Οι συναντήσεις της Ο.Ε., διάρκειας περίπου μιας ώρας κάθε φορά, πραγματοποιούνταν μετά το τέλος του ωρολογίου προγράμματος του σχολείου.
Παράλληλα, οι συμμετέχοντες εκπαιδευτικοί προμηθευτήκαμε από το Δήμο Κέρκυρας και τη Περιφέρεια Ιονίων Νήσων υλικό προβολής και παρουσίασης του τόπου μας και προετοιμάσαμε μια παρουσίαση του σχολείου μας (ιστορία, χώροι, δράσεις). Κάθε ένας από εμάς ετοίμασε – σύμφωνα με τα ενδιαφέροντά του – φάκελο με ερωτήσεις, πίνακες για την καταγραφή χρήσιμων στοιχείων στη διάρκεια της παραμονής μας εκεί. Τέλος, συντάξαμε και υποβάλλαμε ερωτηματολόγιο προς τους εκπαιδευτικούς του γερμανικού σχολείου, ζητώντας να καταγραφούν συγκεκριμένες λειτουργίες-κανόνες σχετικά με τη λειτουργία του σχολείου.
Το σχολείο υποδοχής επελέγη διότι είναι ένα σχολείο ευρωπαϊκού προσανατολισμού, με μεγάλη εμπειρία σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Συγκεκριμένα, έχει πραγματοποιήσει τρία (3) πολυμερή ευρωπαϊκά προγράμματα: Το 2005 και το 2008 εκπόνησε δύο (2) πολυμερή προγράμματα Comenius με κωδικούς CML-NW-07-01127-3 και CML-P-NW-08-00213, ενώ το έτος 2012 πραγματοποίησε το πρόγραμμα LLPCOMENIUS με κωδικό CML-K-NW-12-27529. Κρίναμε ως ιδιαιτέρως σημαντική την επαφή μας με αυτό το σχολείο και λόγω της εμπειρίας που διαθέτει και λόγω του αποτελεσματικού μηχανισμού διαχείρισης των ευρωπαϊκών προγραμμάτων που έχει παρουσιάσει.
Η επίσκεψή μας στο RealschuleHeepen διήρκεσε μια εβδομάδα. Κατά τη διάρκεια αυτής της εβδομάδας είχαμε επαφές με τη διοίκηση του σχολείου και το διδακτικό προσωπικό. Σίγουρα είχαμε μια στενότερη συνεργασία με την ομάδα των καθηγητών που είναι υπεύθυνοι για το πρόγραμμα Erasmus. Ήταν όλοι πολύ φιλικοί απέναντί μας και πρόθυμοι να συνεργαστούν και να ανταλλάξουν πληροφορίες και απόψεις με εμάς.
Εργάζονται 28 ώρες την εβδομάδα και αμείβονται με 2000 έως 5000€ μηνιαίως, ανάλογα με το έργο που προσφέρουν. Έχουν σπουδάσει περισσότερα από ένα αντικείμενα και διδάσκουν μαθήματα δύο ή τριών ειδικοτήτων. Αξιολογούνται από επιθεωρητές, οι οποίοι παρακολουθούν το μάθημά τους τουλάχιστον μία φορά κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.
Ο διευθυντής είναι κι αυτός εκπαιδευτικός, με μισθό κατά μέσο όρο 10.000€ μηνιαίως, που αυξομειώνεται ανάλογα με το δυναμικό του σχολείου.
Κατά τη διαμονή μας εκεί είχαμε επίσης τη δυνατότητα να ξεναγηθούμε στο χώρο του σχολείου, αλλά και στους χώρους όπου πραγματοποιούνται οι εξωσχολικές δραστηριότητες. Πρόκειται για μία σχετικά μεγάλη σχολική μονάδα με 720 μαθητές, 55 καθηγητές , 2 υποδιευθυντές (εκτός από τον διευθυντή), 1 γραμματέα και 1 τεχνικό. Τα μαθήματα ξεκινούν στις 7.50 π.μ. και γίνονται 5 λεπτά και 15 λεπτά διαλλείματα ανά μία διδακτική ώρα. Στις 1.00 μ.μ. γίνεται ένα διάλλειμα μιας ώρας για φαγητό, ενώ σχολάνε στις 4.00 μ.μ.
Το σχολείο, εκτός από τις αίθουσες γενικών μαθημάτων, διαθέτει και αίθουσα Βιολογίας, Φυσικής, Πληροφορικής, ένα Χημείο αρκετά καλά εξοπλισμένο, μεγάλη αίθουσα Τεχνολογίας με πολλά εργαλεία, καθώς και αίθουσα Μουσικής με ποικίλα όργανα. Σε ειδικούς χώρους γίνεται το μάθημα των Οικοκυρικών (ραπτική) και των Καλλιτεχνικών, ενώ υπάρχει και μια μεγάλη αίθουσα για τα μαθήματα Μαγειρικής με πολλούς πάγκους και πλήρη εξοπλισμό. Μέσα στο χώρο του σχολείου υπάρχει ένα μεγάλο κλειστό γυμναστήριο χωρισμένο στα 3, για μπάσκετ, βόλεϊ, τένις, το οποίο χρησιμοποιείται και για διάφορες εκδηλώσεις, ενώ στο υπόγειο υπάρχει και αίθουσα με όργανα γυμναστικής για τους καθηγητές. Στον εξωτερικό χώρο του σχολείου υπάρχει γήπεδο ποδοσφαίρου και τραπέζια πινκ-πονκ. Σε έναν διπλανό χώρο βρίσκονται και δύο (2) κλειστές πισίνες 50τ.μ. για τα μαθήματα κολύμβησης. Μια μικρή αίθουσα έχει διαμορφωθεί σε ιατρείο με όλα τα απαραίτητα για τις πρώτες βοήθειες. Δίπλα του υπάρχει αίθουσα ψυχολόγου, ο οποίος επισκέπτεται τους μαθητές δύο φορές την εβδομάδα. Όσα παιδιά αποβάλλονται από την τάξη απασχολούνται από έναν καθηγητή σε μια μικρή αίθουσα, ενώ υπάρχει και αίθουσα απασχόλησης (με ποδοσφαιράκι, μπιλιάρδο και επιτραπέζια παιχνίδια) για τα παιδιά που έχουν σχολάσει νωρίτερα και περιμένουν τους γονείς τους. Φυσικά δεν θα μπορούσε να λείπει και μια αίθουσα Συμβουλευτικής και Επαγγελματικού Προσανατολισμού. Δίπλα στο κυλικείο βρίσκεται και η βιβλιοθήκη, ενώ πολύ μεγάλο χώρο καταλαμβάνει το εστιατόριο του σχολείου, με μεγάλους πάγκους και καρέκλες, όπου οι μαθητές, με 2,50€, τρώνε το φαγητό που έχουν παραγγείλει νωρίτερα ηλεκτρονικά από μόνιτορ που βρίσκονται σε όλους τους διαδρόμους του κτηρίου. Μέσα στο χώρο του σχολείου, επίσης βρίσκονται και οι τουαλέτες των μαθητών. Όσο για το γραφείο των καθηγητών, αυτό είναι ευρύχωρο, με πολλά και βιβλιοθήκες. Διαθέτει μάλιστα και δική του κουζίνα, με πάσο και εντοιχισμένα ηλεκτρικά είδη. Πολύ κοντά σε αυτό είναι και το γραφείο του διευθυντή και δίπλα του μια μεγάλη αίθουσα με λίγους υπολογιστές, προτζέκτορα και ένα μεγάλο οβάλ τραπέζι στο κέντρο για τις συνεδριάσεις τους.
Εντύπωση μας έκαναν τα υπέροχα φωτεινά χρώματα στους τοίχους (πορτοκαλί, λαχανί κλπ) και η ανάδειξη των έργων των μαθητών, με την παρουσία τους σε όλους τους διαδρόμους. Τα ντουλαπάκια τους επίσης – σε άριστη κατάσταση – και τα μόνιτορ που πληροφορούσαν ποιοι καθηγητές απουσιάζουν και από ποιους γίνεται αναπλήρωση, επιβεβαιώνουν την άρτια οργάνωση των Γερμανών συναδέλφων. Οι πίνακες μέσα στις αίθουσες είναι όλοι διαδραστικοί και οι καρέκλες των μαθητών έχουν ένα μόνο κεντρικό πόδι για να ‘κουμπώνουν’ ψηλά στα θρανία από τους ίδιους στο τέλος των μαθημάτων, ώστε να γίνεται καλύτερα ο καθαρισμός της αίθουσας.
Κατά την επίσκεψή μας στο HeepenRealschule είχαμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε μαθήματα Αγγλικών, Τεχνολογίας, Μαγειρικής, Μουσικής και να συζητήσουμε με τους εκπαιδευτικούς και τη διεύθυνση του σχολείου για τους τρόπους συνεργασίας με τη μαθητική κοινότητα, το σύλλογο γονέων και τη τοπική κοινωνία. Οι μαθητές αντέδρασαν πολύ θετικά στην παρουσία μας και μάλιστα στο μάθημα των Αγγλικών μας δόθηκε η ευκαιρία να συζητήσουμε μαζί για τα ενδιαφέροντά τους και τους επαγγελματικούς τους στόχους. Συναντηθήκαμε επίσης με τους μαθητές που προέρχονταν από οικογένειες Ελλήνων και συζητήσαμε για την ένταξή τους στη σχολική ζωή. Δυστυχώς δεν καταφέραμε να έρθουμε σε επαφή με τους γονείς.
Ενδιαφέρουσες ήταν οι συζητήσεις που είχαμε με το διδακτικό προσωπικό σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών, τις διαφορετικές πρακτικές και τις πολιτικές αντιμετώπισης διαφόρων προβλημάτων όσον αφορά στη διδασκαλία και τις σχέσεις με τους μαθητές: Στο σχολείο αυτό διδάσκεται έναν πολλαπλό βιβλίο (το οποίο προτείνεται με άλλα από το Υπουργείο). Αυτό επιλέγεται από μια επιτροπή 6 καθηγητών, 6 μαθητών και 6 γονέων. Τα παιδιά δεν έχουν πολλές εργασίες για το σπίτι και δεν κάνουν φροντιστήρια το απόγευμα, παρά μόνο δραστηριότητες. Ο καθηγητής τηρεί ένα καθημερινό ημερολόγιο τάξης και είναι υποχρεωμένος να εξατομικεύσει τη διδασκαλία του για τα παιδιά με μαθησιακά προβλήματα. Υπάρχουν βέβαια και τμήματα ένταξης, όπως και παράλληλη στήριξη. ‘Όσο για τα παιδιά που αποβάλλονται από το μάθημα, πηγαίνουν σε μια άλλη αίθουσα με έναν υπεύθυνο καθηγητή και γράφουν τα ίδια το λόγο της τιμωρίας τους. Ακολουθεί συζήτηση για όση ώρα χρειαστεί.
Κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους υπάρχουν αρκετές αργίες: Τα σχολεία κλείνουν 6 εβδομάδες το καλοκαίρι, 2 εβδομάδες τον Οκτώβριο, 2 εβδομάδες τα Χριστούγεννα, 2 εβδομάδες το Πάσχα και 1 εβδομάδα το Φεβρουάριο. Επίσης κλείνουν άλλες 3 μέρες που τις ‘κολλάνε’ σε Σαββατοκύριακα για longweekend. Υπάρχουν φυσικά και οι επίσημες αργίες που είναι τρείς περίπου το χρόνο. Δεν κάνουν περιπάτους αλλά προγραμματισμένες εκπαιδευτικές επισκέψεις.
Με την επίσκεψη στο HeepenRealschule είχαμε τη χρήσιμη ιδέα ενός ‘Realschule’, ένα διαφορετικό είδος γυμνασίου με μια πιο τεχνική εκπαιδευτική κατεύθυνση. Πέρα απ’αυτό όμως ενημερωθήκαμε γενικότερα σχετικά με το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Γερμανίας, το πρόγραμμα σπουδών, το ωράριο λειτουργίας των σχολείων, το περιεχόμενο διδασκαλίας-ύλης μαθημάτων της ειδικότητας μας αλλά και άλλων ειδικοτήτων. Ενημερωθήκαμε σχετικά με τον τρόπο εξέτασης των μαθητών, τον τρόπο λειτουργίας των πάσης φύσεως εργαστηρίων (Πληροφορικής, Φυσικών Επιστημών, Τεχνολογίας, Καλλιτεχνικών, Μουσικής). Με τη συζήτηση που είχαμε με τους συναδέλφους ενημερωθήκαμε για τη διαχείριση σχολικών προβλημάτων όπως της πρόωρης αποχώρησης του σχολικού εκφοβισμού, του καπνίσματος, της χρήσης κινητών τηλεφώνων κλπ.
Γνωρίζοντας τις καλές πρακτικές στο εξωτερικό, αποκομίσαμε εξειδικευμένες ικανότητες σχετικές με την τρέχουσα δουλειά μας και την επαγγελματική μας εξέλιξη, αναπτύξαμε νέες επαφές, αναπτύξαμε τις γλωσσικές και πολιτισμικές μας δεξιότητες, ανανεώσαμε τη στάση μας απέναντι στη διδασκαλία. Όσον αφορά τη σχολική υποδομή, συνειδητοποιήσαμε πόσο σημαντικό είναι να έχουμε όλες τις απαραίτητες αίθουσες και εξοπλισμό προκειμένου να προσφέρουμε στους νέους όχι μόνο μια αποτελεσματικότερη γνώση για το μέλλον τους, αλλά και τη διατήρηση τους στο σχολείο και την αποφυγή της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Όσο για τις μεθόδους διδασκαλίας, ανταλλάξαμε ιδέες και υλικό ώστε να πραγματοποιούμε στο εξής τα μαθήματά μας με πιο ελκυστικό και αποτελεσματικό τρόπο. Μετά την επίσκεψή μας είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε και να μοιραστούμε την εμπειρία μας με τους Έλληνες συνάδελφούς μας, προκειμένου να υιοθετήσουν χρήσιμες ιδέες για το σχολείο μας. Ελπίζουμε στο μέλλον να ενθαρρύνουμε περισσότερο τους μαθητές μας ώστε να συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά προγράμματα.